Het woord ‘appongeval’ is het Woord van het Jaar 2017 geworden. Van Dale omschrijft dit als “een ongeval waarbij een verkeersdeelnemer betrokken is die tijdens het ongeval aan het appen was”. En dat gebeurt steeds vaker. Volgens de Stichting Wetenschappelijk Onderzoek Verkeersveiligheid (SWOV ) zijn automobilisten, fietsers en voetgangers onderweg steeds vaker bezig met activiteiten die hen kunnen afleiden, zoals luisteren naar muziek, bellen, sms’en en appen. En dat heeft uiteraard negatieve effecten op het gedrag in het verkeer.
Het precieze aantal verkeersongevallen in Nederland waar afleiding een rol speelt, is niet bekend. Uit een omvangrijk Amerikaans onderzoek is echter gebleken dat bij 68 procent van de ongevallen de bestuurder direct voorafgaand aan het ongeval was afgeleid. Het ging dan bijvoorbeeld om praten met een passagier, telefoongebruik en de bediening van apparatuur. Gezien de steeds verdergaande verspreiding van elektronische apparatuur in het verkeer – zowel draagbare media-apparatuur als systemen voor bestuurdersondersteuning – dreigt het aantal afleidingsgerelateerde ongevallen verder te gaan stijgen. Niet best, want de SWOV stelt dat smartphones achter het stuur de kans dat je betrokken raakt bij een ernstig ongeval met pakweg factor 10 verhoogt.
Ondanks alle campagnes en waarschuwingen tegen smartphonegebruik door bestuurders is het in 2017 niet gelukt het aantal verkeersdoden omlaag te krijgen. Dat de Bob-campagne tegen drank achter het stuur wél succesvol is, komt mede doordat handhaving op alcoholgebruik eenvoudiger is. Toch duurde het zo’n vijf jaar voordat de Bob-campagne daadwerkelijk effect kreeg, met als gevolg dat rijden met een slok op tegenwoordig not done is. Voor wat betreft het appen achter het stuur is er dus nog een weg te gaan. Automobilisten overschatten zichzelf in het verkeer, bovendien is het besturen van een auto voor velen bijna een automatisme. “Daar denken ze niet over na, en dan houden ze dus tijd over om te appen”, aldus verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen.
In de jongste campagne ligt de nadruk op: ‘Ga je de auto in, zet die telefoon dan op stil’. Uit onderzoek blijkt namelijk dat bijna iedereen vindt dat appen achter het stuur gevaarlijk is. Alleen blijkt uit hetzelfde onderzoek ook dat een groot deel van dezelfde ondervraagden toch wel eens achter het stuur berichtjes op zijn smartphone leest of verstuurt. Een dubbele moraal.
Veilig Verkeer Nederland (VVN) pleit ervoor dat het gebruik van de smartphone net zo streng bestraft wordt als dronken rijden. Dus niet alleen met een boete, maar wellicht ook met een celstraf. VVN denkt dat zo’n kwart van alle auto-ongelukken wordt veroorzaakt door afleiding door de smartphone. Ook Justitie wil smartphone- gebruik in de auto strenger kunnen bestraffen, zeker nu het aantal verkeersdoden en -ongelukken na een jarenlange daling weer dreigt toe te nemen. Er is dan ook een wetsvoorstel in de maak waarin het begrip ‘roekeloosheid’ een nieuwe definitie krijgt, meldt dagblad Trouw. En daar weegt appen tijdens het rijden ook in mee.
Let wel: als dat smartphonegebruik in juridische zin als ‘roekeloosheid’ wordt gezien, dan heeft dat ook gevolgen voor uw autoverzekering. Roekeloosheid is immers altijd al een standaard uitsluiting. In dat geval kan bij een appongeval een schadevergoeding worden geweigerd of kan een uitgekeerde schade op u worden verhaald. En dat kan een peperdure kwestie worden!
Kortom: u bewijst door niet achter het stuur te appen niet alleen een ander, maar ook uzelf een dienst.
Kees de Regt
Manager Verzekeringen